Voor het eerst in de geschiedenis van het commissarissen benchmarkonderzoek zijn ook de voorzitters van RvC’s kritischer geworden over hun RvC. Zo hebben zij verbeterwensen over de invulling van de werkgeversrol, informatievoorziening aan de RvC en bijscholing van commissarissen. Qua ambitieniveau wordt de lat het hoogst gelegd voor ‘samenwerking binnen de RvC’.
Dit blijkt uit het eerste deelrapport van de negende editie van het jaarlijkse Grant Thornton commissarissen-benchmarkonderzoek van en mede uitgevoerd door Aalt Klaassen en Herbert Rijken. Aan het onderzoek deden 300 commissarissen, bestuurders en secretarissen van RvC’s mee.
Voorzitter RvC herkent veel verbeterpunten
Voorzitters van RvC’s hebben breed gedeelde verbeterwensen op de hoofdgebieden van het commissariaat, zoals de invulling van de werkgeversrol, samenwerking tussen RvC en RvB, informatievoorziening aan de RvC, kwaliteit van kennis binnen de RvC (technische competenties zoals financiën en ICT) en bijscholing van commissarissen. Dit is opvallend omdat de voorzitter van de RvC in het verleden overall de minste verbeterwensen hadden. Omdat de voorzitter een belangrijke rol speelt bij het functioneren van een RvC biedt dit perspectief om het commissariaat verder te professionaliseren, een wens die commissarissen al langer uiten.
Bart Jonker, partner bij Grant Thornton, heeft het eerste rapport op de publicatiebijeenkomst aangeboden aan Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW. De Boer: “Het is goed dat de voorzitters kritisch naar het functioneren van de RvC kijken. De kunst is daarbij vooral om ruimte te geven aan vernieuwende en afwijkende inzichten. In een vertrouwde atmosfeer moet dit een kans krijgen, om zo de strategie en het bestuur van de juiste impulsen te voorzien met een beter presterende onderneming als resultaat. De voorzitter kan bij uitstek die constructief kritische dialoog faciliteren.”
Om te zorgen voor meer diverse RvC’s heeft VNO-NCW onder meer een database met zo’n 1.500 potentiële topvrouwen opgezet. Volgens De Boer gaat het niet alleen om de verhouding man/vrouw, of mensen met een andere etnische achtergrond, maar is het belangrijk dat ook mensen met andere expertises vaker in de RvC zitting nemen, zoals jongeren met kennis van IT.
Niet-commissarissen kritisch over werkgeversrol
RvB’s/directies en de secretarissen van de RvC’s geven samen met de commissarissen bij het MKB procentueel gezien het hoogste aantal verbeteringen aan. Niet-commissarissen hebben de meeste verbeterwensen over de werkgeversol, permanente educatie en informatievoorziening aan de RvC. Bart Jonker vindt vooral het signaal dat de niet-commissarissen afgeven over de werkgeversrol en de bijscholing van commissarissen ernstig. “Daar zijn de commissarissen wellicht nog te positief voor zichzelf. Een cultuuromslag op die gebieden lijkt wenselijk.”
Hoogste ambitie voor samenwerking binnen de RvC
Dit jaar is voor het eerst ‘samenwerking binnen de RvC’ qua belang op de eerste plaats gekomen met een fors gestegen score. Bart Jonker: “Deze stijging kan worden veroorzaakt door de toename van nieuwe regels en codes. Daarnaast speelt ook maatschappelijke druk rol. Zoals de discussies over de beloning van toezichthouders en bestuurders in verhouding tot hun tijdsbesteding.”
Samen met de invulling van de toezichtsrol en in iets mindere mate met informatievoorziening zijn dit de aandachtsgebieden die bij alle benchmarks in de top drie staan.